Μωρά και ασφαλές co-sleeping
Ο ύπνος κοντά στους γονείς – στο ίδιο δωμάτιο – κατά τους πρώτους μήνες της ζωής του μωρού ενισχύει το μητρικό θηλασμό και προστατεύει ενάντια στο Σύνδρομο Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου (ΣΑΒΘ), την πιο συχνή αιτία θανάτου των βρεφών.
«O ύπνος κοντά στους γονείς – στο ίδιο δωμάτιο – κατά τους πρώτους μήνες της ζωής του μωρού ενισχύει το μητρικό θηλασμό και προστατεύει ενάντια στο Σύνδρομο Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου (ΣΑΒΘ), την πιο συχνή αιτία θανάτου των βρεφών. Για αυτό, η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρία συνιστά το νεογέννητο να κοιμάται στο δωμάτιο των γονιών του.
Co-sleeping είναι ο ύπνος του μωρού στο κρεβάτι των γονιών. Αποτελεί μια συχνή πρακτική την οποία οι επαγγελματίες υγείας έως πρόσφατα αποθάρρυναν. Νεότερες έρευνες όμως δείχνουν ότι ο ύπνος μαζί με την μαμά βοηθάει στην συνέχιση του αποκλειστικού θηλασμού και δεν συσχετίζεται με το ΣΑΒΘ, εφόσον τηρούνται συγκεκριμένοι κανόνες ασφαλείας. Ο ύπνος λοιπόν στο κρεβάτι της μαμάς δεν είναι περισσότερο επικίνδυνος από άλλες επιλογές, αρκεί οι γονείς να τηρούν ορισμένες προυποθέσεις ασφαλείας:
1. Να μην καπνίζουν. Έχει αποδειχθεί συσχέτιση ανάμεσα στον ύπνο μαζί με γονείς καπνιστές και το ΣΑΒΘ, αλλά όχι για γονείς μη καπνιστές.
2. Να μην πίνουν ποσότητες αλκοόλ (πάνω από ένα – δύο ποτά).
3. Να μη χρησιμοποιούν κατασταλτικά φάρμακα όπως αντιισταμινικά, αγχολυτικά κλπ.
4. Να μην παίρνουν ναρκωτικές ουσίες.
5. Η μητέρα να μην είναι υπερβολικά κουρασμένη, με μειωμένες αντιδράσεις.
6. Η μητέρα να θηλάζει. Το μωρό που πίνει μπιμπερό δεν πρέπει να κοιμάται μαζί με τη μητέρα του. Έχει βρεθεί ότι οι μητέρες που δεν θηλάζουν κοιμούνται με την πλάτη τους στο παιδί και αντιδρούν πολύ λιγότερο στις ανάγκες του κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αντίθετα η θηλάζουσα μητέρα κοιμάται σε μια στάση που προστατεύει το παιδί και γυρίζει συχνά προς το παιδί στον ύπνο της ώστε να το ταίσει ξαπλωτά. Ο θηλασμός προστατεύει από το ΣΑΒΘ.
7. Το μωρό να μην γεννήθηκε πρόωρο ή λιποβαρές.
8. Το μωρό να μην έχει πυρετό ή οξεία ασθένεια.
9. Να χρησιμοποιείται πλατύ κρεβάτι ενήλικα και όχι καναπές ή πολυθρόνα.
10. Το δωμάτιο να μην είναι πολύ κρύο. Να μη χρειάζεται βαρύ σκέπασμα που θα μπορούσε να ζεστάνει υπερβολικά το μωρό.
11. Το δωμάτιο να μην είναι υπερβολικά ζεστό. Θερμοκρασία 18-22 βαθμών Κελσίου είναι ιδανική.
12. Το μωρό να μη φοράει υπερβολικά πολλά ρούχα – όχι περισσότερα από όσα φορούν οι γονείς.
13. Το μωρό να τοποθετείται ανάσκελα, στη μέση του κρεβατιού, ανάμεσα στους γονείς ή με μαξιλάρια στις άκρες για να μην πέσει από το κρεβάτι.
14. Να μην έχει το παιδί από κάτω του μαξιλάρι.
15. Το στρώμα του κρεβατιού να μην είναι μαλακό, να μη βουλιάζει.
16. Να μην υπάρχουν επικίνδυνα για να παγιδευθεί το παιδί κενά ανάμεσα στο κρεβάτι και το στρώμα.
17. Να μην σκεπάζουν το μωρό ποτέ πάνω από το λαιμό. Τα σκεπάσματα να είναι στερεωμένα στα πόδια του κρεβατιού.
18. Να σκεπάζουν το μωρό με ελαφριά βρεφική κουβέρτα ή σε υπνόσακο. Έρευνες δείχνουν ότι τα μωρά που κοιμούνται με τους γονείς τους βιώνουν πιο ζεστές συνθήκες σε σύγκριση με εκείνα που κοιμούνται ξεχωριστά. Ωστόσο τα μωρά που κοιμούνται με τη μαμά τους μπορούν και διατηρούν επαρκή θερμορρύθμιση επιτυγχάνοντας ομαλή θερμοκρασία σώματος σε όλη τη διάρκεια της νύχτας.
19. Να μην κοιμάται άλλο παιδί ή κατοικίδιο στο ίδιο κρεβάτι.
20. Να μην αφήνουν το μεγαλύτερο μωρό μόνο του σε κρεβάτι ενήλικα.
Τέλος, υπάρχει πρόσφατα διεθνώς ένα ερευνητικό ενδιαφέρον για την πρακτική του co-bedding. Σύμφωνα με αυτήν, το μωρό κοιμάται στο δικό του κρεβατάκι, μόνο που αυτό βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο κρεβάτι των γονιών, στο ύψος του κεφαλιού. Η κούνια του μωρού περιβάλλεται από κάγκελα, εκτός από την πλευρά προς το κρεβάτι της μαμάς, η οποία είναι χωρίς κάγκελο, ώστε να είναι συνεχόμενη με το στρώμα των γονιών. Με αυτόν τον τρόπο, γονείς και παιδί έχουν τον δικό τους χώρο, αλλά ταυτόχρονα κοιμούνται μαζί, ώστε εύκολα, σε περίπτωση που το μωρό θέλει να θηλάσει ή ξυπνάει, η μαμά να ανταποκρίνεται κατάλληλα φέρνοντάς το κοντά της και χωρίς να χρειάζεται να σηκωθεί.
Στέλιος Παπαβέντσης MRCPCH DCH IBCLC 2011
