“Εκπαίδευση” των βρεφών στον ύπνο

Η αλήθεια είναι ότι η "εκπαίδευση" των βρεφών στον ύπνο χωρίς διακοπές είναι πολύ αμφιλεγόμενο ζήτημα από επιστημονικής άποψης. Η μόνη μέχρις στιγμής επιστημονικά τεκμηριωμένη γνώση για το θέμα είναι ότι ο νυχτερινός θηλασμός και το co-sleeping ενισχύουν τη διάρκεια του θηλασμού για τον επιστημονικά τεκμηριωμένο θεμιτό στόχο, που είναι για τουλάχιστον δύο χρόνια.
Ως προς τις "διάφορες μεθόδους" εκπαίδευσης ενός βρέφους στο μοναχικό ύπνο και τα "διάφορα βιβλία" που συχνά αναφέρουν πολλοί, είναι όλα το ίδιο, μόνο σε προσοδοφόρες για τους συγγραφείς τους παραλλαγές, και έχουν ως κοινή συνισταμένη το εξής: "Ελεγχόμενο κλάμα".
Ανησυχία υπάρχει στην επιστημονική κοινότητα διεθνώς – και όχι μόνο στους "μαλακούς" γονείς που δε μπορούν να το εφαρμόσουν – για τους κινδύνους του "ελεγχόμενου κλάματος" στην ψυχούλα των βρεφών, αλλά και για το αμφιλεγόμενο έτσι κι αλλιώς μακροπρόθεσμο αποτέλεσμά του: Μωρά που "εκπαιδεύονται" στον μοναχικό ύπνο πρώιμα μπορεί αργότερα, μετά τα 2-3 πρώτα χρόνια της ζωής, να παλινδρομούν, να ξυπνούν, να εμφανίζουν διαταραχές ύπνου, φοβίες κλπ.
Είναι σημαντικό να ενημερώνουμε τους γονείς ότι, από την ώρα που κάνουν ένα παιδί, δεν πρέπει να περιμένουν επιστροφή στην πρότερη "ευεξία" του συνεχόμενου, οκτάωρου ύπνου σχεδόν ποτέ, τουλάχιστον για τα χρόνια της προσχολικής ηλικίας.
Αν δεν είναι ο νυχτερινός θηλασμός, μπορεί να ξυπνούν τη νύχτα για να δώσουν αγκαλιά, ξένο γάλα, νερό στο μικρό τους, για να το σκεπάσουν, για να αλλάξουν πάνα ή αργότερα να το πάνε στην τουαλέτα, για να το παρηγορήσουν από το συνάχι, για να το κοιμήσουν αγκαλιά ώστε να ηρεμήσει ο βήχας του, γιατί πονάνε τα δοντάκια του, είδε εφιάλτη, γιατί απλά θέλουν να ακούν την ανάσα του μωρού τους ενόσω κοιμάται ή απλά γιατί περνάνε και τα δικά τους χρόνια και ο ύπνος τους χειροτερεύει.
Η "ευεξία" του γονιού δεν έχει να κάνει τόσο με τον ανεμπόδιστο ύπνο όσο με την ευτυχία που του φέρνουν τα παιδιά του, με όλο το πακέτο δύσκολης φροντίδας και "ταλαιπωρίας". Το "απαραίτητο οκτάωρο ευεξίας" δεν ανήκει στον κόσμο τούτο...
Eίναι εκπληκτικό το γεγονός ότι πολλές ιδέες, πρακτικές και αντιλήψεις σχετικά με τα μωρά μας δεν έχουν καμία επιστημονική βάση αλλά είναι κατάλοιπα μιας κουλτούρας του παρελθόντος, συμπεριλαμβανομένης της κουλτούρας του μπιμπερό. Έως ένα βαθμό είναι αναμενόμενο γιατί πάντα η καινούργιες επιστημονικές γνώσεις αργούν να γίνουν αποδεκτές και με κόπο αλλάζουν τις παγιωμένες κοινωνικές αντιλήψεις. Είναι επίσης εκπληκτικό το γεγονός ότι εάν μια πρακτική, όσο αντιεπιστημονική και να είναι, είναι ευρέως διαδεδομένη και αποδεκτή, δεν ζητούμε αποδείξεις για αυτήν αλλά ζητούμε αποδείξεις από αυτούς που την αμφισβητούν. Για σκεφτείτε: κάποιος σας λέει ότι μπορεί να πάει στο φεγγάρι και να έρθει σε μια μέρα, χωρίς κανένα πρόβλημα. Λογικό δεν είναι να απαιτήσετε που στηρίζει τα λεγόμενά του; Εάν όμως αυτός έχει καταφέρει να πείσει όλον τον κόσμο, τότε δεν τον αμφισβητούμε, αλλά ζητάμε αποδείξεις από εκείνον που τον αμφισβητεί. Εάν σας πουν ότι το μωρό σας πρέπει να πάρει ένα φάρμακο για το οποίο δεν έχει γίνει καμία έρευνα και δεν έχει φύλλο οδηγιών, θα το δίνατε; Κι όμως, το ελεγχόμενο κλάμα στη βρεφική ηλικία είναι μια παρέμβαση, όπως η χορήγηση φαρμάκου, πιθανά πολύ μεγαλύτερης σημασίας, χωρίς καμία επιστημονική στήριξη. Και αντί να ζητήσουμε φύλλο οδηγιών και επιστημονικές μελέτες που να υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια αυτής της παρέμβασης, ζητούμε από αυτούς που την αμφισβητούν να μας αποδείξουν ότι βλάπτει και δεν είναι αποτελεσματική. Αυτός που προτείνει κάτι χρειάζεται αποδείξεις, όχι εκείνος που δεν δέχεται την πρόταση. Και βέβαια αποδείξεις όχι μόνο στο στενό πλαίσιο εάν το μωρό θα κοιμηθεί περισσότερο κατά τις επόμενες εβδομάδες, αλλά και για επίπεδα άγχους, ορμόνες άγχους, μακροπρόθεσμες συνέπειες στον υπνο μέχρι την ενήλικο ζωή, τυχόν συσχέτιση απώτερα με φοβίες, νευρώσεις κλπ. Μόνον τότε έχει δικαίωμα κάποιος να υποστηρίξει μια παρέμβαση που αφορά την ψυχή ενός μωρού.

Στέλιος Παπαβέντσης MRCPCH DCH IBCLC 2011

ΠΗΓΗ: www.pediatros-thes.gr